Η Μέρα με το Ψωμί και τα Τριαντάφυλλα

Η Τίνα Φέι είναι από τις δικές μου Γυναίκες της Χρονιάς για το 2014. Την ανακάλυψα το καλοκαίρι, όταν η Grantland έκανε αφιέρωμα στα 40 χρόνια του Saturday Night Live με ένα γράφημα για το ποια είναι η κορυφαία φυσιογνωμία του σόου (νίκησε ο Γουίλ Φερέλ). Ήμουν στο χωριό και κοιτούσα στο lap top της αδελφής μου, του οποίου τα πλήκτρα αυτήν τη στιγμή πατάω. Ήταν πραγματικός θησαυρός. 

 

Μαζί με την Έιμι Πόουλερ ήταν οι παρουσιάστριες των Golden Globe Awards το 2013, το 2014 και το 2015. Είναι τα πρώτα βραβεία για κινηματογράφο και τηλεόραση που δόθηκαν φέτος. Η Φέι είχε κάνει πέρυσι ένα αστείο για τον Τζορτζ Κλούνεϊ, ο οποίος έλειπε από την εκδήλωση. «Το Gravity είναι μία ταινία που δείχνει ότι ο Τζορτζ Κλούνεϊ προτιμά να πετάξει στο διάστημα και να πεθάνει, παρά να περάσει ακόμα ένα λεπτό με μία γυναίκα της ηλικίας του». Το Beverly Hilton Hotel σείστηκε από τα γέλια. Φέτος, στις 11 του Γενάρη, ο Κλούνεϊ έδωσε το «παρών» στην εκδήλωση μαζί με τη σύζυγό του, την Αμάλ Αλαμουντίν, η οποία είναι διακεκριμένη δικηγόρος που δουλεύει σε ειρηνευτικές υποθέσεις. Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο βρέθηκε στο Μπέβερλι Χιλς, ήταν για να πάρει το βραβείο Cecil B. DeMille (το όνομά του δόθηκε προς τιμή σκηνοθέτη του βωβού και του ομιλούντος κινηματογράφου) για τη συνολική προσφορά του στο σινεμά. Η Φέι δεν δίστασε και έκανε ένα ακόμα καλύτερο αστείο: «Ο Τζορτζ Κλούνεϊ παντρεύτηκε την Αμάλ Αλαμουντίν αυτόν τον χρόνο. Η Αμάλ είναι δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δούλεψε πάνω στην υπόθεση Ένρον, ήταν σύμβουλος του Κόφι Ανάν σε ό,τι αφορά τη Συρία και που εκλέχθηκε ως ένα από τα τρία μέλη της UN Comission (σ.σ. επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα) για να ερευνήσει κανόνες της βίας του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Έτσι, απόψε, ο σύζυγός της παίρνει ένα βραβείο για την προσφορά του κατά τη διάρκεια της ζωής του». 

 

Αυτήν τη στιγμή, δεν υπάρχει κάποιο πιο κατάλληλο αστείο που να αντιπροσωπεύει το τι σημαίνει η μέρα της Γυναίκας για τον κόσμο σήμερα. 

 

Στις 8 Μαρτίου του 1857, 29 χρόνια και 53 μέρες πριν την Πρωτοχρονιά του 1886, που είναι ιστορική, γυναίκες από τα ραφτάδικα και τις κλωστοϋφαντουργίες της Νέας Υόρκης βγήκαν στους δρόμους ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, δηλαδή 10 ώρες δουλειάς καθημερινώς σε ένα κτίριο που θα είχε περισσότερα χρώματα. Όσο ξύλο και να έφαγαν από τους μπάτσους, δεν υποχώρησαν. 

 

Δεν μισώ τον καπιταλισμό. Από το να βάλει μία γυναίκα ένα κραγιόν φράουλα στα χείλη της ή να αλείψει τη φράουλα, προτιμώ το πρώτο. Και η βάφλα με μπάλες παγωτό και μερέντα που κρουσταλλώνει ίσως να μην υπήρχε αν ο κόσμος είχε άλλη δομή. Και δεν μπορείς να κατηγορήσεις την εξέλιξη. Αυτή προκύπτει μέσα από την ανησυχία της ανθρώπινης ύπαρξης, την ανάγκη να διαπιστωθεί τι υπάρχει παρακάτω και την ασυδοσία που έχει συνέπειες, αλλά είναι από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να την αποφύγεις όταν έχεις το δικαίωμα να μην την αποφύγεις. Η μετατροπή μίας μέρας η οποία θα έπρεπε να συνιστά απεργία για τον κόσμο (μεταφερόμενη σε αυτήν την περίπτωση) σε ρομαντική περίσταση είναι το παράδειγμα αυτής της ασυδοσίας. Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ίδιες οι γυναίκες την αντιμετωπίζουν σαν να είναι διαμάντια αστραφτερά σε μουσείο. Το «να μας χαίρεστε», που παραδείγματος χάρη πέτυχα σε μέσο διαδικτυακής κοινότητας, είναι μία φράση που δεν αντανακλά στην πραγματικότητα της συγκεκριμένης μέρας και στο τι σημαίνει για τον κόσμο. Αν υπάρχει μία αλυσίδα πάνω στην οποία συμβαίνουν τα γεγονότα, όποια θέση της στον σύγχρονο κόσμο προκύπτει από εκείνη τη μέρα. Η οποία δεν έχει τίποτα το κομψό, το αισθητικά άρτιο και το ερωτικό πάνω της: πρόκειται για τη μάχη που δίνει ο ίδιος ο άνθρωπος για να κάνει ανεκτή την επιβίωση, να μπορέσει να ζει χωρίς να είναι σκλάβος και να μην είναι ένα ευτελές πιόνι σε μία αυτοκρατορία βιομηχανικής παραγωγής, η οποία δεν του αφήνει χώρο να ανακαλύψει τη συνείδησή του και να γίνει ένα αντιδραστικό πλάσμα σε ότιδήποτε του πλασάρεται ως αλάθητο. Αν έχει έναν κανόνα η αντίδραση είναι ότι πάντα έρχεται και αν δεν έρθει τη στιγμή της δράσης θα έρθει συσσωρευμένα, μετά από πολλές δράσεις που τη γύρεψαν. Είναι μία παιδική ασθένεια ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να εστιάσει στον τσακωμό που γίνεται για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, απλώς προσπαθεί να θυμηθεί τα περασμένα, στα οποία δεν έδινε τότε τη σημασία που έπρεπε, προκειμένου να βρει τα επιχειρήματα που χρειάζεται για να σταθεί στη λογομαχία. 

 

Η μέρα της Γυναίκας δεν συμβολίζει τη μακροζωΐα της, και για αυτό το να εύχεσαι χρόνια πολλά είναι άκαιρο και άκυρο. Συμβολίζει την έναρξη των προσπαθειών της ώστε να φέρει αυτόν τον κόσμο στα μέτρα της, χωρίς ακόμα να το έχει καταφέρει απολύτως, αν και η αλήθεια είναι ότι έχει κερδίσει πολύ χώρο. Δεν έχει να κάνει με ευχές, αλλά με ευχαριστίες. Συνηθίζω να γράφω από το 2007 για αυτήν τη μέρα και ομολογώ ότι έπεσα θύμα της περιρρέουσας ατμόσφαιρας, χωρίς να αναρωτηθώ για ποιο λόγο η συγκεκριμένη μέρα έγινε συμβολική. Θεώρησα εξαρχής ότι είχε κηρυχθεί... στην τύχη, απλώς για να χρυσωθεί ένα χάπι που δεν υπήρχε περίπτωση να χρυσωθεί, απλώς για αυτό που λέμε στάχτη στα μάτια. Μόλις πέρυσι οδηγήθηκα- και όχι από δική μου περιέργεια στον δρόμο μίας γνώσης που θα έπρεπε να κατέχω από πολύ νωρίτερα. Τα προγενέστερα κείμενα ανέφεραν τη γυναίκα σαν αερικό, αν και ένα εξ αυτών, που αφηγούνταν την ιστορία της Ιεζαβέλ όπως την παρουσίασε ο Τομ Ρόμπινς, είχε για βάση του το τέλος της μητριαρχίας, όχι μέσα από την αυστηρότητα της Μπερνάρντα Άλμπα, αλλά από το πρίσμα των αισθησιακών ναών που σύχναζαν οι ιέρειες της Θεάς Αστάρτης. 

 

Το 2007 είχαν συμπληρωθεί 150 χρόνια από εκείνη τη διαμαρτυρία στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Πλέον, μετά την εξήγηση δεν υπάρχουν πολλά πράγματα να γράψεις για εκείνη τη Μέρα με το Ψωμί και τα Τριαντάφυλλα. Αν συνεχίσω να βρίσκω το βήμα, το 2017, στην επέτειο των 160 ετών το συγκεκριμένο κεφάλαιο θα κλείσει οριστικά, περισσότερο διότι ντρέπομαι που τόσα χρόνια παρουσίαζα ως αερικό το κατά την Μπουβουάρ «Δεύτερο Φύλο», ενώ στην πραγματικότητα είχε φορέσει τα μπλε κολάρα του και αποτέλεσε τη μόνη αληθινή Εργατική Τάξη. 

 

Διότι δεν έχει να κάνει με τη Μόνικα Μπελούτσι και την Ιρίνα Σάικ, αλλά με το πηγαίο και τη δυναμική που συστηματικά κρύβεται. Με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, την Αμέλια Έρχαρτ, την Αμάλ Αλαμουντίν, την Κοκό Σανέλ, που ήταν η πρώτη γυναίκα που φόρεσε παντελόνι, την Καλλιπάτειρα, που ήταν η πρώτη που πήρε μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες και την Σάρλοτ Κούπερ, που ήταν η πρώτη Ολυμπιονίκης των σύγχρονων καιρών, την Ίντιρα Γκάντι, ακόμα και τη Μαρί Λεπέν, ασφαλώς την Τίνα Φέι και τις επιγόνους κωμικούς, που ανοίγουν νέο δρόμο στο τι μπορεί να κάνει μία καλλιτέχνιδα και στο πώς πρέπει να εναρμονίζεται με το ταλέντο που διαθέτει, ακόμα και αν ο κόσμος μοιάζει ανδρικός, τη Μέριλ Στριπ, η οποία ήταν ουσιαστικά η πρώτη Αμερικανίδα ηθοποιός που ανέδειξε την οντότητα του λειτουργήματος για τα θηλυκά και δεν «κάηκε» από την ηλικία της, την Ντανίκα Πάτρικ, που ήταν αληθινή απειλή στο Νάσκαρ, πίσω από το τιμόνι. Στο συνέδριο του ΜΙΤ για stat analytics για τα αθλητικά, που συμμετείχαν μερικά από τα πιο μεγάλα μυαλά του κόσμου, έδωσε το «παρών» μία γυναίκα, ενώ το βραβείο Μαρκ Τουέιν, για το αμερικάνικο χιούμορ, έχει πάει σε τρεις. 

 

Αυτά τα κατορθώματα συνάδουν με τη μέρα και όχι οι καρδούλες, οι ευχές και τα λοιπά. Αν ωστόσο πρέπει να συντονιστεί κάποιος με την πλευρά της διασκέδασης, σήμερα οι γυναικοπαρέες πρέπει να καταλάβουν τους δρόμους των πόλεων και οι άντρες να μείνουν στα σπίτια τους. Θα ήταν θαυμάσιο να συνέβαινε αυτό κάποια στιγμή, ακόμα και να καθιερωνόταν: τρεις ώρες μόνο γυναίκες στους δρόμους, να εξομοιώνουν εκείνη τη διαμαρτυρία η οποία κυλίστηκε στο αίμα. 

 

Αυτό που θα ταίριαζε να πει κάποιος για αυτή τη μέρα, αν ήθελε να ευχηθεί κάτι, είναι το «εις ανώτερα». Έχει υπάρξει σταδιοδρομία όλο αυτό το μακρύ χρονικό διάστημα, δεν ξεφορτώθηκαν με τη μία τα προβλήματά τους. Ούτε τα έχουν ξεφορτωθεί πλήρως. Ουδείς ανέχεται να δίνει κάτι σε κάποιον που θέλει κάτι περισσότερο, ακόμα και αν αυτό που δίνει δεν είναι δικό του. Αυτή είναι η αληθινή ιστορία. Όταν ξεφορτωθούμε την τάση που έχουμε για να νομίζουμε ότι εξουσιάζουμε τον χώρο, να τον οικειοποιούμαστε με τον πλέον δυσάρεστο και βίαιο τρόπο, τότε αυτή η μέρα θα έχει πραγματικά νόημα. Αν ο συμβολισμός της αρκείται σε ένα ρατσιστικό και ένα φεμινιστικό πέπλο, μέσα από τη διπλωματία ασφαλώς, που απλώς συγκρούονται, η δουλειά θα συνεχίσει να είναι μισή ή ημιτελής. Και δεν έχει σημασία τι θα είναι: σημασία έχει ότι δεν θα είναι ολοκληρωμένη.