Κάποιες αμφιβολίες

 

Η ιστορία του Βαγγέλη Γιακουμάκη είναι, πάνω από όλα, διδακτική για εκείνο που δεν πρέπει να γίνεται. Το bullying, δηλαδή, που επειδή το έχω βαρεθεί, θα το λέω εκφοβισμός. Τα υπόλοιπα θα τα βρει η υπηρεσία. 

 

Μετά τον θάνατο του Γιακουμάκη και τις αποκαλύψεις για τα βασανιστήρια που πέρασε, διάβασα ελάχιστα. Βεβαίως, διάβασα το κείμενο της Τόνιας Σολανάκη στο waterpolonews το οποίο είχε τεράστια απήχηση (τη μεγαλύτερη που είχε κείμενο στον 1,5 χρόνο λειτουργίας της ιστοσελίδας, ρεζιλεύοντας οποιαδήποτε άλλη δημοσιογραφική προσπάθεια) και είχε μερικά συγκλονιστικά παραδείγματα. Υπήρχαν, δηλαδή, παιδιά που έφθασαν στο άκρο στην περίπτωσή της, αν και η κοπέλα είναι χαρά Θεού, ίσως επειδή, όπως είπε, το αντιμετώπισε. 

 

Μια φορά, όταν ήμουν 12 χρονών, είχαμε πάει οικογενειακώς- εκτός του πατέρα μου, ο οποίος ήταν σχετικώς μονόχνωτος- σε μία συγκέντρωση στο σπίτι μίας συναδέλφου της μαμάς μου. Είχε μία φίλη, την κυρία Ντίνα, η οποία ήταν εξαίρετη φυσικός και την οποία τώρα η μαμά μου δεν θυμάται. Η κυρία Ντίνα ήταν γύρω στα 55 εκείνη την εποχή, ενώ η μάνα ήταν στα 47 της. Η κυρία Ντίνα ήταν μόνη της, αφού δεν είχε βρει κάποιον να παντρευτεί και δεν είχε κάνει παιδιά. Η μάνα με είχε προειδοποιήσει να μην αναφέρω κάτι τέτοιο καθ' όλη τη διάρκεια της συγκέντρωσης. Ωστόσο, όταν μας άφησε στο σπίτι τη ρώτησα κάτι σαν, «εσείς για ποιο λόγο δεν έχετε κάνει παιδιά;». Η κυρία Ντίνα έφυγε, αλλά η μάνα μου δαγκώθηκε και ήταν περίλυπη καθ' όλη τη διάρκεια της μέρας. 

 

Όταν είσαι παιδί, μέχρι 12 χρονών, και όταν είσαι γέρος, το φίλτρο εξαφανίζεται. Μπορείς να λες ότι θέλεις και να μη δίνεις λογαριασμό σε κάποιον. Εκείνη η ιστορία του Αντώνη που πέταξε τις τιράντες μου στη δευτέρα δημοτικού είχε γίνει επειδή δεν του άρεσαν οι τιράντες μου. Όταν μπαίνεις στο γυμνάσιο είσαι μπερδεμένος και όταν μπαίνεις στο λύκειο το τοπίο κάπως ξεκαθαρίζει. Για αυτό και ήταν ειδεχθές ό,τι έπαθε ο Βαγγέλης Γιακουμάκης. Είμαι απολύτως εκεί, είναι πλήρως κατακριτέο και ουσιαστικά θα ήθελες να έχεις μπροστά σου αυτήν την παρέα για να τους σπάσεις όλους στο ξύλο. Ή εκείνο τον παιδόφιλο, που συνέπεσε την ίδια εποχή. 

 

 

Αλλά, εμ, έχω κάποιες αμφιβολίες. Δεν εννοώ το κατά πόσο είναι τραγική η ιστορία ούτε ότι η κοινή γνώμη σκέφτεται πως οι φταίχτες πρέπει να τιμωρηθούν σκληρά, ούτε ότι ήταν εμετικό εκείνο το μπλογκ στο οποίο οι τζάμπα μάγκες έκραζαν τον Γιακουμάκη μετά θάνατον. Το εννοώ αλλιώς. Πήγα να το συζητήσω με τον φίλο μου τον Αντώνη, παρ' όλα αυτά είναι πολύ δύσκολο να μεταθέσεις ένα συγκεκριμένο θέμα στα παράλληλα σύμπαντά του, δηλαδή στις προεκτάσεις του. 

 

Ως πράξη, ο εκφοβισμός είναι αποτρόπαιη, αλλά αυτό ισχύει όταν είσαι συνειδητοποιημένος. Δεν μπορείς να το γλιτώσεις στο δημοτικό, καθ' ότι δεν μετράς τα λόγια σου. Περνούν χρόνια πολλά μέχρι να σου γίνει οικεία η ευγένεια και να καταλάβεις ότι είναι απαραίτητη, όχι μόνο για να βρεις μία θέση στην κοινωνία και να μην περιθωριοποιηθείς αλλά, για να μην χαρακτηρίζεις κάποιον καθώς γνωρίζει ότι μπορεί να κάνει το ίδιο με σένα. Συν τοις άλλοις, από κάποιο σημείο και έπειτα, γίνεσαι τόσο ευερέθιστος, που το ψάχνεις και νομικά. Με δύο φάσεις (των «64» και των 32») να έχουν σχεδόν περάσει στη March Madness και το κολεγιακό μπάσκετ και περιμένοντας τη Sweet Sixteen, το κατά τη γνώμη μου χειρότερο σφύριγμα είναι η τεχνική ποινή που δέχθηκε ο Εντ Κούλεϊ, προπονητής του Πρόβιντενς, επειδή έσπρωξε μία καρέκλα σε ένα τάιμ άουτ για να δείξει τη δυσαρέσκειά του στους παίκτες του! Τις προάλλες, ο Ρικ Πιτίνο φώναζε στους παίκτες του Λούιβιλ και δέχθηκε τεχνική ποινή από τον διαιτητή. 

 

Όπα, παιδιά, όπα, να ηρεμήσουμε λίγο. 

 

Ο άνθρωπος, παγκοσμίως, είναι ένα πλάσμα που αν δεν εξευτελίσει μία έννοια, αν δεν βρει τα υποτυπώδη άκρα της για να την τραβήξει, δεν ησυχάζει. Η περίπτωση του Γιακουμάκη στην Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι τα καιρικά φαινόμενα είναι... ακραία, πρέπει να προσέχουμε τις παρενέργειες. Υπάρχει παράδειγμα προπονητή σε ακαδημία πόλο που εκδιώχθηκε από την ομάδα του, όχι επειδή μιλούσε άσχημα στους μικρούς παίκτες του αλλά, διότι οι γονείς απείλησαν με καταγγελίες. Εδώ και αρκετό καιρό αναλογίζομαι ότι οι γονείς θα γίνονται ολοένα και πιο αυστηροί με όποιον πειράζουν τα βλαστάρια τους όσο ο καιρός περνάει. Του Γιακουμάκη η περίπτωση είναι ένα διαφορετικό παράδειγμα: επρόκειτο για ανθρώπους αρτηριοσκληρωτικούς που δεν δέχονταν τη διαφορετικότητά του και τον έδεναν ή τον έκλειναν στην ντουλάπα. Ωστόσο, αυτό είναι ένα ακραίο παράδειγμα. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει κανένας που να μην έχει δεχθεί κάποιο bullying, ακόμα και από φίλους κολλητούς του, οι οποίοι διασκέδαζαν να του πατάνε τα κουμπιά του. Αλλά δεν είναι κακά λίγα απωθημένα, τα οποία δεν γίνεται να αποφευχθούν, επειδή ο άνθρωπος δεν έχει ακριβώς τη συναίσθηση της ενέργειας που βγάζει το κορμί του. 

 

Ο κόσμος μας είναι σκληρός, επειδή ακριβώς είναι τόσο μαλακός. Υπάρχουν γραμμές βοήθειας που έχουν ξεμυτίσει για οτιδήποτε: η συγκίνηση για τους αδύναμους είναι ένα καλό κόλπο. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται ψυχολόγοι, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων μένει στην πόλη και η επαφή με τους ανθρώπους είναι αναπόφευκτο να δημιουργήσει προβλήματα. Ο κόσμος δεν ήταν έτσι και δεν θέλω να ακουστώ ως νοσταλγός μίας εποχής που ήταν καλύτερη (άλλωστε, οι νέοι 20άρηδες είναι γαμάτα παιδιά, κουλ με τρόπο που δεν ήμουν κατά διάνοια), διότι δεν ήταν. Απλώς φοβάμαι ότι το συγκεκριμένο ζήτημα μπορεί να έχει πολλές παρενέργειες και η αμέσως επόμενη γενιά να γίνει στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα και αγέλαστα, να βρίσκονται μπροστά σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι για να είναι όλοι ήσυχοι. Το διδακτικό κομμάτι, δάσκαλοι, καθηγητές και προπονητές, να αλλοιωθεί και ουσιαστικά να καταστραφεί, διότι ήδη υπάρχει ένας τόνος ανησυχίας για το πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι σε παιδιά. Παιδιά είναι, δεν παθαίνουν τίποτα, όμως, και το λέω χωρίς να είμαι πατέρας. 

 

Ελπίζω ότι δεν θα μετανιώσω για αυτό: κάποτε τσακωνόσουν με κάποιον ή χτυπούσες στο μπάσκετ και σου έλεγε «σήκω πάνω». Συνέχιζες να παίζεις με σπασμένη μύτη. Βρισκόσουν σε καταστάσεις γρονθοκοπήματος για λόγους αστείους και γύριζες σπίτι, λέγοντας ψέματα για το πού χτύπησες, επειδή φοβόσουν ότι δεν θα σε αφήσουν να βγεις ξανά έξω. Αν δεν χτυπούσες μία μέρα τα γόνατά σου, η μάνα σου ήταν τόσο χαρούμενη που μέχρι που σου αγόραζε παγωτό. Δεν υπήρχε πρόβλημα. Δεν ήταν μία κατάσταση που έπρεπε να αντιμετωπιστεί. Μπορεί να τσακωνόσουν για ηθικούς λόγους ή να σε χτυπούσε ο γυμναστής σου ή να σε εξευτέλιζε ο καθηγητής σου μπροστά σε όλη την τάξη. Και στον στρατό ζούσες το κλασικό bullying. Την πρώτη μέρα μπορεί να έκλαιγες και να ήθελες να γυρίσεις στο σπίτι, αλλά το συνήθιζες και μπορούσες να το αντιμετωπίσεις διπλωματικά. 

 

Σας λέω, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τη λογική του αλλά είναι σκληρό ον. Μαθαίνει να ξεπερνάει πράγματα. Πονάει για τις απώλειες και το αντιμετωπίζει. Επιστρέφει δυνατός και δημιουργεί. Δεν είναι απαραίτητο αυτή η ιστορία να απλωθεί σε παραμέτρους που θα ευνουχίσουν την ανθρώπινη φύση. Το παράδειγμα του Γιακουμάκη είναι στενόχωρο, τραγικό με όλα τα συμπαρομαρτούντα, αλλά είναι ακραίο. Αν αναλυθεί τι σημαίνει εκφοβισμός και οι εύθικτοι αρχίζουν να καταλογίζουν ευθύνες για οτιδήποτε, στο τέλος δεν θα μιλάμε μεταξύ μας.