Το αυγό του Τέσλα

Τη Μεγάλη Πέμπτη για τη Χριστιανική Ορθοδοξία το πρόγραμμα ήταν γεμάτο και έπρεπε να συμβεί με τη μοναξιά που απαιτείται για να τηρηθεί κάποιο πρόγραμμα: επίσκεψη στο μουσείο «Νίκολα Τέσλα», επίσκεψη στην μπουτίκ του «Partizan Stadium» για κάποια σουβενίρ, παρακολούθηση παιχνιδιού με τον Ερυθρό Αστέρα στο «Μαρακάνα» και έπειτα ραντεβού στη «Χάλα Πιονίρ»  για το παιχνίδι του Ερυθρού Αστέρα με τον Παναθηναϊκό στο πλαίσιο της τελευταίας αγωνιστικής των ομίλων της Ευρωλίγκας.

Το μουσείο του Τέσλα είναι αφιερωμένο στον τρισμέγιστο Γιουγκοσλάβο εφευρέτη. Εκτός του υπέροχου ονόματος- να το προφέρεις και να το ακούς- ακόμα τρεις είναι οι λόγοι που ο Τέσλα είναι ο αγαπημένος επιστήμονάς μου. Ο πρώτος είναι ότι πρόκειται για Γιουγκοσλάβο. Ο δεύτερος ότι στο «Καφές και Τσιγάρα» του Τζιμ Τζάρμους γυρίστηκε ένα σκετς με το πηνίο του Τέσλα και πρωταγωνιστές τους Τζακ και Μεγκ Γουάιτ, που είχαν το ίδιο επώνυμο πριν γίνουν σύζυγοι, οι οποίοι, άλλωστε, αποτελούσαν το συγκρότημα Whitestripes. Ο τρίτος είναι το «Prestige», μία από τις πραγματικά σπουδαίες (δηλαδή όλες) ταινίες του Κρίστοφερ Νόλαν, στην οποία έκανε το ρόλο του Τέσλα ο Ντέιβιντ Μπάουι. Τι να πω, είμαι ρηχός. Εξάλλου, τα λέει όλα η διεύθυνση της ιστοσελίδας: πρώτα αναφέρεται εξ ονόματος στη ρηχότητα και έπειτα η διεύθυνση είναι μακρά, ώστε να υποδηλώσει την ακατάσχετη φλυαρία.

Στην αρχή δεν φαινόταν ότι θα ήμουν τυχερός: στο μουσείο περίμεναν ένα γκρουπ για ξενάγηση. Ωστόσο ζήτησα να περπατήσω μόνος το μουσείο. Για να δείξω ότι είμαι εξαμερικανοποιημένος Έλληνας (δηλαδή ένας γύφτος με κουσούρια από φαστφουντάδικο, έβγαλα σέλφι με τον ανδριάντα του σπουδαίου επιστήμονα και έπειτα στάθηκα για να δω ένα απόσπασμα από μία ταινία. Το γκρουπ έφθασε, είδα ακόμα μία ταινία με τα επιτεύγματά του και στο τέλος ένας πολύ καλλιεργημένος τύπος άρχισε να αναδεικνύει τις εφευρέσεις του. Μία από αυτές ήταν ο τρόπος που αποδείκνυε ότι το δέρμα με τον ηλεκτρισμό έχουν μία σχέση... ηλεκτρισμένη: ότι όταν το δέρμα τον δέχεται η ζημιά είναι μηδαμινή. Ο Τέσλα, φυσικά, θα μείνει γνωστός για το πηνίο του, αλλά και για το γεγονός ότι φαντασιωνόταν (και είχε αρκετές πιθανότητες να το πετύχει, αν οι χορηγοί του τον άφηναν και δεν έβλεπαν τον καπιταλισμό σε όλο αυτό το εγχείρημα) τη μεταφορά του ανθρώπου σε όποιο σημείο του κόσμου ήθελε με σύμμαχο την ενέργεια της γης. Ο Τέσλα οραματιζόταν το παγκόσμιο χωριό σχεδόν πριν ανακαλυφθεί ο προσδιορισμός «παγκόσμιο», που λέει ο λόγος.

Ένα πείραμα ήταν το μηχάνημα που δημιούργησε τα φωτόσπαθα του Star Wars (true story). O ξεναγός έδωσε μερικούς διάφανους σωλήνες οι οποίοι φωτίστηκαν λίγη ώρα αφού άναψε το μηχάνημα. Αν δε με πιστεύετε δείτε το βίντεο- το οποίο ενδεχομένως να είναι η αρχή ενός νευροκαβαλικεύματος, μπορεί και όχι.

www.youtube.com/watch?v=dbenUWIEQTo&feature=youtu.be

Ένα άλλο πείραμα που έκανε ο ξεναγός ήταν εκείνο που ο Τέσλα ονόμασε «το Αυγό του Κολόμβου». Είναι δύσκολο, τώρα, να καταλάβεις γιατί ένας ξενιτεμένος Γιουγκοσλάβος επιστήμονας θα επεδίωκε να δώσει σε πείραμά του το όνομα εκείνου του τύπου που ανακάλυψε την Αμερική. Παρ’ όλα αυτά στα τέλη του 19ου αιώνα δεν υπήρχαν οι ΗΠΑ όπως τις ξέρουμε, συν τοις άλλοις τον ίδιο σαγήνευσε η εφευρετικότητα του Χριστόφορου Κολόμβου στη δεδομένα πιο σημαντική στιγμή πριν την πορεία του για την Αμερική. Στο μεταλλικό πιάτο ο Τέσλα είχε τοποθετήσει τέσσερα πηνία και έβαλε ένα αυγό το οποίο, μετά από πολλές στροφές σαν μπίλια του καζίνου (και εδώ που τα λέμε, με αυτόν τον τρόπο η μπίλια της ρουλέτας έγινε η απόλυτη επιθυμία των απανταχού τζογαδόρων) θα στεκόταν όρθιο και, έπειτα, θα χοροπηδούσε έξω από το πιάτο, δείχνοντας τη δύναμη του μαγνητισμού. Αυτό ήταν αφιερωμένο στον Κολόμβο διότι όταν το βασίλειο της Πορτογαλίας αρνήθηκε να του χορηγήσει το ταξίδι, στράφηκε στον βασιλιά Φερδινάνδο ΙΙ του Άραγκον και τη βασίλισσα Ιζαμπέλα Ι της Καστίλης. Η δεύτερη συμφώνησε να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά του με έναν όρο: θα έπρεπε να κάνει ένα αυγό να σταθεί όρθιο. Ο Κολόμβος συμφώνησε, πήρε το αυγό και έκανε το εξής απλό: το έσπασε.

Επειδή νόμιζε ότι πηγαίνει στην Ινδία, όταν έφθασε στην Αμερική ο Κολόμβος βρήκε τους γηγενείς, τους ντόπιους ανθρώπους που δεν ήταν αναγνωρισμένοι από τον δυτικό κόσμο και ήταν σαν να μην υπάρχουν. Ο Λούι Σι Κέι, ένας κωμικός ο οποίος δεν έχει μεγάλη σχέση με τους παλιούς, είναι αθυρόστομος και παρ’ όλα αυτά είναι αρκετά αστείος, σε μία ρουτίνα του είπε ότι «έχουν περάσει 500 χρόνια από τότε και εμείς συνεχίζουμε να φωνάζουμε αυτούς τους ανθρώπους Ινδιάνους. Τους γηγενείς της Αμερικής που ήρθαν και τους πήραν τη γη τους και που τελικά, όπως έκαναν όλοι οι αποικιοκράτες στην ιστορία, τους κυνήγησαν έως εσχάτων, τους διαφήμισαν ως τους κακούς της υπόθεσης. Αν ο Τέσλα μπορούσε να φανταστεί την κακή με την οποία οι άνθρωποι που έφθαναν στη Νέα Γη θα πολεμούσαν να εξαφανίσουν τα γηγενή στοιχεία της, ίσως να μην άφηνε τον Κολόμβο να πάρει μέρος σε ένα πείραμά του. Ο κόσμος είναι γεμάτος από ανθρώπους που πεθαίνουν όμως υπάρχουν κάποιοι, όπως ο ίδιος ο Τέσλα, που όταν πεθάνουν ξέρεις ότι το ανθρώπινο είδος θα χάσει ένα κλικ σε ποιότητα. Σε μία συζήτηση τις προάλλες μού είπαν ότι «στην Κούβα απλώς περιμένουν να πεθάνει ο Κάστρο. Τα έχουν πουλήσει όλα και θα τα χάσουν την επόμενη μέρα. Δεν επιχειρούν, πια, καν απόπειρες δολοφονίας προς το πρόσωπό του». Δεν το θεωρούν απαραίτητο.

Ο Κολόμβος πάτησε πρώτα στην Καραϊβική. Έτσι ανακάλυψε την Αμερική. Ο Τέσλα ξεκίνησε το ταξίδι του προς την παράνοια από ένα στίχο του «Φάουστ» του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε. Και ο Κάστρο έριξε έναν δικτάτορα, δεν άφησε τους Αμερικάνους να κάνουν την Κούβα την 51η πολιτεία τους και σώθηκε επειδή έζησε μέσα στον λαό. Τρεις διαφορετικοί οραματιστές και μία αυτόματη όσο και δυσδιάκριτη σύνδεση μεταξύ τους. 

www.youtube.com/watch?v=hZfUpVg9fWk&feature=youtu.be