Το παιχνίδι που δεν έγινε

Το μπάσκετ στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ιδιαίτερα από το 1992 και έπειτα, δεν είναι εξαρχής το σπορ για να δεις. Δεν σημαίνει ότι δεν έχει συγκινήσεις, ωστόσο μπορείς να δεις κάποιο άλλο ομαδικό σπορ. Το πόλο είναι συνήθως ανταγωνιστικό, το χάντμπολ επίσης, το βόλεϊ, το χόκεϊ επί χόρτου, το ποδόσφαιρο βρίσκεται επίσης σε αισθησιακή μορφή και οι μικρές ηλικίες αποτελούν εγγύηση, υπάρχουν και τα ατομικά αγωνίσματα με ομαδικό, όπως είναι η επιτραπέζια αντισφαίριση, που είναι μαγευτική ή το μπάντμιντον, ανεξαρτήτως αν οι Κινέζοι είναι, σε κάθε διοργάνωση, αθλητές τελειοποιημένοι. Γίνονται απίστευτα παιχνίδια όταν παίζουν μεταξύ τους, πόντοι-χωρατά, που δεν τα χωράει ανθρώπου νους.

Είναι σαφές, παραδείγματος χάρη, ότι τα αμερικανικά δίκτυα κάνουν κουμάντο στον κόσμο. Δηλαδή, διάβαζα τις προάλλες μία ατάκα που έλεγε ότι η Κέιτι Λεντέκι κάνει αυτό που κάνει καλύτερα από ό,τι οποιοσδήποτε άλλος οτιδήποτε άλλο στον κόσμο. Κάτι που μπορεί να ισχύει, διότι κάθε κούρσα σε μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις της Λεντέκι είναι εξ ορισμού ντοκιμαντέρ, αλλά τι γίνεται με τις Κινέζες στις καταδύσεις; Τι γίνεται με τον Μα Λονγκ στο πινγκ-πονγκ; Με τον Τζέισον Κένι στο κέιριν και τους Βρετανούς στο ομαδικό πουρσούτ στην κωπηλασία; Με τον Μο Φάρα στα 5 και στα 10 χλμ.; Με τις Ρωσίδες της Ρυθμικής Γυμναστικής; Με τον Νικολά Καράμπατιτς (και αφήστε αυτά περί Καραμπατίκ: ο άνθρωπος είναι γεννημένος στο Νις της Γιουγκοσλαβίας, άρα είναι Γιουγκοσλάβος) στο χάντμπολ; Το θέμα, βέβαια, δεν είναι αν η Λεντέκι είναι η καλύτερη στον κόσμο στη δουλειά της, αλλά ποιος το έγραψε πρώτος και σε ποιο κοινό απευθύνεται. Το ESPN μιλάει την παγκόσμια γλώσσα. 

Βεβαίως, το μπάσκετ έχει προσφέρει απεριόριστες συγκινήσεις αυτά τα 24 χρόνια. Έχουν γίνει ορισμένα παιχνίδια τα οποία είναι... μπουκιά και συχώριο. Μία δεκάδα θα μπορούσε να είναι η εξης:

10.Ισπανία-ΗΠΑ (προημιτελικός Ολυμπιακών Αγώνων 2004).

9.Κροατία-Κοινοπολιτεία (ημιτελικός Ολυμπιακών Αγώνων 1992).

8.ΗΠΑ-Γιουγκοσλαβία (τελικός Ολυμπιακών Αγώνων 1996, για ενάμιση ημίχρονο).

7.Αργεντινή-Γιουγκοσλαβία (πρεμιέρα ομίλων Ολυμπιακών Αγώνων 2004).

6.Λιθουανία-ΗΠΑ (όμιλοι Ολυμπιακών Αγώνων 2004).

5.Ιταλία-Λιθουανία (ημιτελικός Ολυμπιακών Αγώνων 2004).

4.ΗΠΑ-Λιθουανία (ημιτελικός Ολυμπιακών Αγώνων 2004).  

3.Αργεντινή-ΗΠΑ (ημιτελικός Ολυμπιακών Αγώνων 2004).

2.ΗΠΑ-Ισπανία (τελικός Ολυμπιακών Αγώνων 2012).

1.ΗΠΑ-Ισπανία (τελικός Ολυμπιακών Αγώνων 20008).

Το αγαπημένο μου από αυτά τα παιχνίδια, το ματς που ένιωσα την περισσότερη έκσταση όταν το έβλεπα, μεμονωμένα, ήταν ο ημιτελικός της Ιταλίας με τη Λιθουανία. Νομίζω ότι δεν έχει γίνει ωραιότερο τουρνουά μπάσκετ από αυτό στο ΟΑΚΑ, άλλωστε είναι το μόνο που οι Αμερικάνοι εκθρονίστηκαν. Πρώτα συνετρίβησαν από το Πουέρτο Ρίκο, μετά έχασαν με το αξιομνημόνευτο σόλο του Γιασικεβίτσιους από τη Λιθουανία και στο τέλος ο μέγας Μάνου Τζινόμπιλι μαζί με την υπόλοιπη χαμινοπαρέα τους έπιασαν κότσο στον ημιτελικό.

Βεβαίως, οι δύο τελευταίοι τελικοί είναι μάλλον τα κορυφαία διεθνή παιχνίδια που έχουν γίνει στο μπάσκετ. Αλλά όλο το τουρνουά πριν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, π.χ. τον προημιτελικό της Ελλάδας με την Αργεντινή στο Πεκίνο, δεν επιφύλασσε συγκινήσεις. Το 118-107 του 2008 και το 107-100 του 2012 ήταν πραγματικά αριστουργήματα, ειδικά το πρώτο. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ΗΠΑ ήταν η καλύτερη ομάδα που θα μπορούσαν να είναι.

Θα αντιμετωπίσουν τη Σερβία στον τελικό της Κυριακής, με στόχο να διευρύνουν το αήττητο σερί τους πάνω από τη δεκαετία. Με νίκη, θα περάσουν το αντίστοιχο από το 1990 έως το 2002 (με την εξαίρεση του Μουντομπάσκετ του ’98 στην Αθήνα, που δεν κατέβηκαν οι επαγγελματίες και αυτό προθυμοποιούμαι να τους το δώσω. Το αήττητο σερί ξεκίνησε δυνητικά στις 18 Αυγούστου του 1990 και κράτησε ως τις 3 Σεπτεμβρίου του 2002, ενώ το δεύτερο αήττητο σερί δυνητικά ξεκίνησε στις 2 Σεπτεμβρίου του 2006, επίσης υπό την έννοια της επομένης της τελευταίας ήττας και δεν έχει τελειώσει ακόμα. Αν οι Αμερικάνοι νικήσουν, τότε το αμέσως επόμενο ραντεβού που μπορεί να σπάσει το αήττητο είναι το Παγκόσμιο Κύπελλο που θα γίνει το 2019. Θα έχουν περάσει, δηλαδή, 13 χρόνια, οπότε θα είναι το κορυφαίο της σύγχρονης εποχής.

Υπήρχε λόγος που οι επαγγελματίες μπόρεσαν να γίνουν εξαίρεση στο νόμο περί ερασιτεχνών αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Υπέφεραν από πέντε δυσβάσταχτες ήττες. Η πρώτη ήταν στην Πανεπιστημιάδα του Μπόρμιο από τη Γιουγκοσλαβία το 1987, η λεγόμενη Κουκοτσιάδα», η δεύτερη από τη Βραζιλία στους Αμερικανικούς Αγώνες της Ινδιανάπολης, με το αξέχαστο δεύτερο ημίχρονο του νεφεληγερέτη του σκοραρίσματος Οσκάρ Σμιντ, η τρίτη και πιο επώδυνη στη Σεούλ το 1988, όταν ο Αρβίντας Σαμπόνις έκανε μία με χόρτα τον νεαρό Ντέιβιντ Ρόμπινσον και η τέταρτη στις 17 Αυγούστου του 1990, στο Μπουένος Άιρες, όταν έχασαν από τους Γιουγκοσλάβους με σκορ 99-91.

Υπάρχει και μία πέμπτη, η οποία είναι εξίσου σημαντική και την οποία, ντρέπομαι αλλά, έμαθα μόλις το Σάββατο, από το φίλο μου τον Γιάννη, ο οποίος έψαχνε για να φτιάξει το δικό του θέμα για τον τελικό. Πάλι με τους Γιουγκοσλάβους, στις 30 Ιουλίου του 1990, στο Σιάτλ, όταν έχασαν με σκορ 85-79 για τους Αγώνες Καλής Θέλησης. Αυτοί οι Αγώνες ήταν μία ιδέα του «Κροίσου» του CBS, Τεντ Τέρνερ, σαν ένα σύμβολο ειρήνης για την πολιτικά τεταμένη δεκαετία του ’80. Όπως και να έχει, οι Γιουγκοσλάβοι νίκησαν τους Αμερικάνους δύο φορές μέσα σε 18 μέρες και την πρώτη, μάλιστα, το έκαναν χωρίς τον Ντράζεν Πέτροβιτς, ο οποίος μπήκε στην αποστολή της ομάδας ξανά όταν εκείνη ταξίδεψε για το Μπουένος Άιρες.

Για πολλά χρόνια, το παιχνίδι ΗΠΑ-Γιουγκοσλαβία που δεν έγινε στη Βαρκελώνη θα μου έλειπε. Το θεωρούσα αδικία και δεν μπορούσα να καταλάβω πώς οι πολιτικές εξελίξεις το απέτρεψαν. Το να είσαι πειραγμένος με τα σπορ εξ απαλών ονύχων αυτό σημαίνει: άνθρωποι σκοτώνονταν στην Ποντγκόριτσα και το Κραγκούγεβατς, στο Ζάγκρεμπ και το Σπλιτ και ο πιτσιρικάς θεωρούσε ότι η μεγαλύτερη ζημία ήταν εκείνος ο τελικός που δεν έγινε στη Βαρκελώνη. Το ΗΠΑ-Κροατία ήταν υποκατάστατο του υποκατάστατου: ήταν σαν να θέλεις σοκολάτα επειδή δεν κάνεις σεξ και, τελικά, να αρκείσαι σε μπάρα δημητριακών.

Η Σερβία είναι καλή ομάδα. Φτάνει σε ημιτελικούς και τελικούς διοργανώσεων και έχει παίκτες που είναι εδώ και χρόνια μαζί. Φυσικά, είναι η εποχή του Μίλος Τεόντοσιτς, ο οποίος έπαιξε σε δύο τελικούς- και το βράδυ της Κυριακής θα παίξει τον τρίτο- που δεν μπορούσε να νικήσει. Το 2009 η Ισπανία ήταν άπαιχτη στον τελικό του Ευρωμπάσκετ και το 2014 οι Αμερικάνοι απλώς δεν γινόταν να πιαστούν. Ίσως την Κυριακή να έχει περισσότερες πιθανότητες: οι συμπαίκτες του μοιάζουν πιο σίγουροι για τον εαυτό τους.

Το βέβαιο, όμως, είναι ότι το κορυφαίο ματς στην ιστορία του μπάσκετ είναι αυτό που δεν έγινε, στη Βαρκελώνη. Όσο μεγαλώνω, τόσο πλησιάζω στην πεποίθηση που είχα μικρός: όποιοι και να αποτελούσαν την Dream Team, θα δυσκολεύονταν απέναντι στους ενωμένους Γιουγκοσλάβους. Η κυριαρχία δομείται από το φόβο και οι πιτσιρικάδες της δεκαετίας του ’80, με μπροστάρη τον Ντράζεν ο οποίος ήταν μόνο 28, μπορούσαν να παίζουν μπιζ στο σβέρκο του Σατανά, αν έκανε το λάθος να τους επισκεφθεί.