Πώς να κρυφτείς απ' τα παιδιά

Ο Εθνικός προηγείται 3-0 στο πρώτο οκτάλεπτο του παιχνιδιού με τη Γλυφάδα στο «Πέτρος Καπαγέρωφ» για τον πρώτο μικρό τελικό των play off του πρωταθλήματος της Α1 πόλο Γυναικών και ο Γιώργος Τσόκας έχει πάρει τάιμ άουτ. Η Αλεξία Καμμένου, στον άλλο πάγκο, είναι νευριασμένη διότι η μπάλα δεν περνάει στα 2μ., δηλαδή στη φουνταριστή. Οι ομάδες επιστρέφουν σε θέσεις επιθέσεις και άμυνας. Τα κορίτσια της Γλυφάδας μοιράζονται στις πολίστριες που μαρκάρουν επιθετικά. Πριν πιάσει την μπάλα στα χέρια της η Αμαλία Πατέρου, υπάρχει κάτι λάθος, διότι στα 2μ. η Νόρμα Φραγκιουδάκη έχει πλάτη την αμυντική και είναι ολομόναχη. Η Πατέρου παίρνει την μπάλα και, ως πολίστρια ποιότητας, κάνει μία μακρινή πάσα στη Φραγκιουδάκη. Η τελευταία, που έχει ήδη βάλει 2 γκολ στο πρώτο οκτάλεπτο, την πιάνει, στρίβει το σώμα της και με μία λόμπα (και την άνεσή της) πετυχαίνει το τέταρτο γκολ του Εθνικού. Η Γλυφάδα φαίνεται ότι καταρρέει. Η Καμμένου είναι αποσβολωμένη στον πάγκο.

Με τα υπόλοιπα 24 αγωνιστικά λεπτά του παιχνιδιού να έχουν παρέλθει, στον πάγκο του ΑΝΟΓ το κυρίαρχο αίσθημα είναι χαρά. Η Γλυφάδα νικάει τον Εθνικό 7-8 και κάνει το 1-0 στη σειρά. Είναι η μεγαλύτερη νίκη της ομάδας την τελευταία επταετία: από το 2008 δηλαδή, που κατέκτησε το 8ο πρωτάθλημά της. Η τελευταία φάση του πρώτου οκτάλεπτου ανήκει στο μακρινό παρελθόν.

Ψάχνοντας να βρεις μία απάντηση για το πώς έγινε αυτό το ίδιο βράδυ, η μόνη απάντηση που ουσιαστικά μοιάζει σωστή είναι τούτη: έτσι είναι τα παιδιά. Ο ΑΝΟΓ έχει την Κατερίνα Οικονομοπούλου και την Ντίνα Κουτέλη, δύο κορίτσια με 2 Κύπελλα Πρωταθλητριών στην κατοχή τους έκαστο, έχει τη Στέβη Παπαϊωάννου στο τέρμα, αν και προτιμάται η Ειρήνη Πάτρα, και την Αγγελική Βασιλακοπούλου και από εκεί και ύστερα έχει μόνο έφηβες κοπέλες: τη Νικόλ Ελευθεριάδου, τη Μαρίλια Μιμίδη, την Ανθία Παπαναστασίου, την Εύα Λούδη, την Έλενα Ελληνιάδη, τη Μαρία Ντάσιου, την Πηνελόπη Κόλλια, την Αθηνά Κολτσίδα, τις Ελένη Σωτηρέλη και Μαριάννα Αντωνίου. Μαθήτριες, η συντριπτική πλειοψηφία. Έφηβες. Ουδείς ξέρει τι σκέφτονται. Ούτε οι ίδιες. Σε ένα λεπτό μπορεί η χαρά να γίνει λύπη. Σε δύο λεπτά να συμβεί το αντίθετο. Μπορεί να πονάνε και να γελάνε. Οι ίδιες δεν ζουν τις πιο απροσδόκητες καταστάσεις, αλλά οι μεγάλοι τις παρατηρούν να κάνουν τα πιο τρελά πράγματα, τα πιο παράλογα, σαν να πίνουν νερό.

Αλλά οι μεγάλοι δεν ξέρουν τίποτα. Δεν έχουν ιδέα για το τι είναι η ζωή. Κάπου στα 30 τους ξέχασαν πόσο παράλογα είναι πραγματικά όλα.

Η Αλεξία Καμμένου και ο Τάσος Πυρπυρής συνεργάζονται με αυτά τα κορίτσια. Τον Σεπτέμβρη του 2012 ο Χάρης Παυλίδης είχε τη δική του ευκαιρία με τις αντίστοιχες κοπέλες του Ολυμπιακού. Πρέπει να συγκεντρώσεις όλη την υπομονή σου για να μπορέσουν να μάθουν χωρίς να καταστρέψεις τον ψυχισμό τους. Πρέπει να σου φαίνεται λογικό να επαναλαμβάνεις το ίδιο πράγμα συνεχώς: στον δεύτερο ημιτελικό με τον Ολυμπιακό πέρασε ένα ολόκληρο ημίχρονο χωρίς κάποια από τις πολίστριες του ΑΝΟΓ να σουτάρει στο δεξί χέρι της Διαμαντοπούλου. Σχεδόν σε κάθε φάση, ο Πυρπυρής και η Καμμένου ζητούσαν να σουτάρουν στο δεξί χέρι της. Δεν έγινε σε καμία περίπτωση (και εδώ προφανώς παίρνει πόντο η ομάδα του Ολυμπιακού). Το ίδιο είχε δηλώσει και ο Παυλίδης μετά το πρώτο παιχνίδι του πρωταθλήματος την περίοδο 2012-13. «Πρέπει να λέμε πολλές φορές τα ίδια πράγματα, αλλά είμαι μετά από καιρό χαρούμενος όταν πάω για δουλειά». Ό,τι χρόνο ζωής χάνεις σε φωνές, το κερδίζεις σε βλέμματα, σε γκριμάτσες, σε κάτι ποιοτικά απροσδόκητο, που σε αναζωογονεί κατευθείαν. Το αίσθημα της γλυκιάς εξάντλησης, που ανήκει στον κόσμο των ενηλίκων, είναι σίγουρο ότι έρχεται στη συνεργασία σου με τα παιδιά. Μπορεί, παραδείγματος χάρη, ο Παυλίδης να έπρεπε να επαναλαμβάνει πράγματα, αλλά μπορούσε να δώσει μόλις δύο μέρες ρεπό στα κορίτσια της ομάδας του που πήραν το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Νεανίδων του Περθ τον Δεκέμβριο του 2012, και αυτά να το δεχθούν εντελώς αδιαμαρτύρητα. Είναι υπάκουα, πάει να πει, απλώς το σώμα ακολουθεί το πνεύμα.

Οι προπονητές των κοριτσιών είναι δάσκαλοι. Μπορεί να ασχολούνται μόνο με το πόλο, αλλά τους περνούν νοήματα. Ούτως ή άλλως, όταν είσαι αθλητής βάζεις αυτομάτως μία σωστή βάση στη ζωή σου, αν και η γενική δομή της παιδείας στην Ελλάδα δεν υπόσχεται πολλά. Πάνε στο κολυμβητήριο κάθε μέρα, προσπαθούν να τους μάθουν πώς να παίζουν, αλλά αν το «παίζουν» σε έναν κόσμο ήταν σύνθετη λέξη (και τουλάχιστον έχουμε μία γλώσσα που επιτρέπει τέτοια λογοπαίγνια) το ένα συνθετικό της είναι το «ζουν».

Στις αρχές του δεύτερου οκτάλεπτου, η Καμμένου, που μετά το γκολ έμεινε για κάποια δευτερόλεπτα σοκαρισμένη στην καρέκλα της, φώναξε, «έχει πάρα πολύ χρόνο ακόμα, πάμε να παίξουμε γερά άμυνα και να κάνουμε τα πράγματα που είπαμε». Είναι σπριντ για το δεύτερο οκτάλεπτο, αλλά πρέπει να τους υπενθυμίσεις ότι έχει πάρα πολύ χρόνο. Ο ΑΝΟΓ, δειλά, επιστρέφει στο παιχνίδι.

Όπως έγραψα και στο μπλογκ για την ετήσια κατάταξη των ομάδων πόλο Γυναικών, σε αυτές τις ηλικίες είναι πολύ δύσκολο να φανεί μία βελτίωση. Υπάρχει, αλλά δεν μπορείς να τη δεις. Η Ελευθερία Πλευρίτου έχει περάσει δύο χρόνια ψάχνοντας τον εαυτό της σε όρους πρωταθλητισμού, αλλά ο Χάρης Παυλίδης δεν ανησυχεί: είναι ένα διάστημα που πρέπει να περάσει. Η Ελευθερία έκανε το μεγάλο «μπραφ» τη σεζόν 2012-13 και έπειτα τα δεδομένα άλλαξαν. Ο κύριος λόγος είναι ότι αυξήθηκε η πίεση. Όταν ένας νεαρός παίκτης αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι περιμένουν από εκείνον να παίξει καλά, εκεί τίθεται ζήτημα. Πρέπει οπωσδήποτε να περάσει μία φάση μετάβασης, στην οποία δεν θα μπορεί κατευθείαν να μετουσιώνει στον αγωνιστικό χώρο αυτά που μαθαίνει, διότι θα είναι κυρίως δέκτης παρά πομπός. Όμως αυτά που μαθαίνει στο διάστημα της μετάβασης είναι εκείνα που θα αποτελέσουν τη νοητική βάση του για τη συνέχεια της καριέρας του. Να είσαι προπονητής σε τέτοια ομάδα είναι λίγο πιο εύκολο από το να είσαι αστροναύτης με βάση σου τη Μόσχα. Μπορεί να είναι υπερβολικό, αλλά όταν πετυχαίνεις να βλέπεις τα κορίτσια σου να γυρίζουν ένα ματς κάνοντας σερί 5-0 σαν ομάδα σχηματοποιημένη, παρά τις ηλικίες τους, αξίζει τον κόπο. Ούτως ή άλλως δεν είχες να λογοδοτήσεις κάπου, διότι ποιος μπορεί να σου πει κάτι όταν επιτελείς τέτοιο έργο; Ακόμα και το να βάζεις στόχους μοιάζει παράλογο. 

Στο πρώτο ημίχρονο η Γλυφάδα δεν μπορεί να σουτάρει σε επιθέσεις της, δεν μπορεί καν να δημιουργήσει προοπτικές για να σουτάρει. Αλλά είναι σε εκείνο το δεύτερο οκτάλεπτο βάζει εκπληκτικό γκολ σε παίκτρια παραπάνω με τη Λούδη στο δοκάρι. Βάζει δύο γκολ με σπόντα, την μπάλα από το μπλοκ να καταλήγει στα δίχτυα, αλλά δεν υπάρχει τύχη: το μπλοκ είναι λάθος για αυτό και η μπάλα περνάει με αυτές τις προοπτικές. Η Καμμένου μοιάζει με επιστήμονα σε δωμάτιο με δοχείο υγρών: δοκιμάζει τα πάντα. Η Νικόλ Ελευθεριάδου κάνει ένα παιχνίδι που μοιάζει με τα 12 κεφάλαια της Ιλιάδας. Ξεκινάει φουνταριστή, γυρνάει στα αριστερά, κάνει μια βόλτα στα δεξιά, βγάζει το δεύτερο ημίχρονο ως τελευταία και παίζει όσο καλά θα μπορούσε να παίξει ένας κλασικός αμυντικός. Βάζει τη Λούδη στα αριστερά και μετά φουνταριστή, η Μιμίδη παίζει δεξιό και αριστερό εξτρέμ. Για 14 λεπτά δεν περνάει τίποτα: τα περισσότερα σουτ είτε πάνε πάνω στην Πάτρα είτε εξοστρακίζονται στα μπλοκ. Ο ΑΝΟΓ παίζει σαν να συμπτύχθηκε η γνώση όλης της χρονιάς σε μία οπτική ή απτική απόδειξη 14 αγωνιστικών λεπτών. Και μπορεί να έπαιξαν στα τελευταία λεπτά η Οικονομοπούλου και η Κουτέλη, αλλά νίκησε μία ομάδα πολύ πιο έμπειρη η οποία προηγούνταν 7-3 και ήλεγχε το παιχνίδι.

Το επόμενο ματς, πάλι, μπορεί να επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις. Η Γλυφάδα μπορεί να μην βρει τρόπο να απειλήσει. Μπορεί να προηγηθεί, από κεκτημένη ταχύτητα, και να χάσει το προβάδισμά της. Η τρίτη θέση του πρωταθλήματος αποτελεί, προφανώς, ένα προσωπικό κίνητρο, αλλά στο πόλο Γυναικών όποιος θέλει να βγει σε ευρωπαϊκή διοργάνωση, θα βγει*. Αν γίνει αυτό και κάποιος θεωρήσει ό,τι συνέβη στον Πειραιά τυχαίο παράδειγμα, τότε είναι βέβαιο ότι έχει άνετο καναπέ στο σπίτι του, διότι μόνο εκείνοι που έχουν καναπέδες μπορούν να είναι επικριτές ενός εγχειρήματος με τόσο υψηλό βαθμό δυσκολίας.  

*Δεν είμαι ο λογιστής του ΑΝΟΓ, αλλά θεωρώ ανεπίτρεπτο σύλλογος τέτοιου διαμετρήματος με κολυμβητήριο που φτιάχθηκε ως φόρος τιμής στην πρωταθλήτρια Ευρώπης του 2000, να μη βγαίνει στην Ευρώπη. Θα είναι καλό για όλα τα κορίτσια να φάνε τα μούτρα τους στο ευρωπαϊκό παλκοσένικο και σιγά σιγά η Γλυφάδα να επιστρέψει ανταγωνίστρια.

Η φάση του παιχνιδιού, για μένα, είναι όταν η Ελευθεριάδου πετάγεται έξω από το νερό (η κάμερα δείχνει τον τύπο με το αρμόνιο στη Μητρόπολη να παίζει εκκλησιαστική μουσική) για να κλέψει μία ψηλοκρεμαστή πάσα. Είναι σαν αντιλόπη που πηδάει για να αρπάξει ένα αφελές κολίμπρι το οποίο την κάνει χάζι πετώντας χαμηλά. Αυτό γίνεται προς τη μεριά που είναι οι καρέκλες με τους επίσημους στο «Πέτρος Καπαγέρωφ». Ο Παυλίδης, η Αλεξάνδρα Ασημάκη, η Άλκηστη Αβραμίδου και η Ρομπέρτα Μπιανκόνι παρακολουθούν δίπλα δίπλα το παιχνίδι, μετά το δικό τους 1-0 στη σειρά των τελικών με τη Βουλιαγμένη και αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη αντίδραση με δυσπιστία: η Ασημάκη γυρνάει προς την Αβραμίδου και λέει «δεν υπάρχει αυτό». Η Ελευθεριάδου πέτυχε το νικητήριο γκολ με σουτ που το είχε βάλει πριν καν πιάσει την μπάλα στα χέρια της, αλλά αυτό ήταν το λιγότερο που έκανε στο ματς. Τα μπλοκ της στη φουνταριστή του Εθνικού στα 2μ. στο τέλος έμοιαζαν με τάπες στο μπάσκετ. Στην επίθεση οργάνωσε άψογα το παιχνίδι.

Αύριο, πάλι, είναι μια άλλη μέρα. Μια μέρα που οι παίκτριες του ΑΝΟΓ μπορεί να μην παίξουν καλά. Από τα 15 έως τα 18 είναι το διάστημα της αντίθεσης, του λυκείου, των ορμόνων που δεν έχουν πρόβλημα να σε καταπιέζουν χορεύοντας μέσα σου τσάρλεστον. Ένα ακόμα δύσκολο μέρος είναι να γίνουν τέτοιες εμφανίσεις, με όλη τη μαγκιά και την παλικαριά που ξεχείλιζε στο πειραϊκό κολυμβητήριο, μηχανική κίνηση πρώτα για δύο παιχνίδια διαδοχικά, μετά για τρία, έπειτα για μισή σεζόν, μετά για μία. Να νικάς υπερβατικά, μετά να νικάς λογικά, μετά να νικάς παίζοντας καλά και τέλος να νικάς παίζοντας άσχημα. Είναι η πορεία στον πρωταθλητισμό, που δεν μπορείς να τη ζητάς. Απλώς συμβαίνει, μόνο με τη δουλειά.

Ο ΑΝΟΓ βρίσκεται μία νίκη από την τρίτη θέση και έφθασε με δύο ομάδες στους τελικούς των Νέων Γυναικών και των Νεανίδων, βάζοντας από κάτω τον ΝΟ Βουλιαγμένης. Οι τεχνικοί κάνουν θαυμάσια δουλειά και περιμένουν με τη σειρά τους να φανεί η πρόοδος που επιτελείται και που τώρα όλοι είναι μέρος της. Αν πρέπει να πάρει η ομάδα την τρίτη θέση στο πρωτάθλημα για να το καταλάβουν όλοι αυτό, προφανώς εκείνοι που το περιμένουν δεν έχουν ιδέα από τη ζωή. Δεν θυμούνται πώς ήταν να παίζεις όταν ήσουν έφηβος. Και ενώ όλοι μεγαλώνουμε, πρέπει να είναι απαρηγόρητο το να έχεις χάσει οριστικά αυτήν την αίσθηση.